Şuşi müzeleri

Şuşi Tarih ve Coğrafya Müzesi

Şuşi Sanat Merkezi ve Halı Müzesi

Şuşi Jeoloji Müzesi

Şuşi Ermeni Parası Müzesi

Şuşi Devlet Güzel Sanatlar Müzesi ve Heykel Parkı

Bilindiği gibi Şuşi, Ermeni kültürünün önemli bir merkeziydi ancak Mart 1920’de Türk kuvvetleri, Azerbaycan askeri birlikleriyle birlikte, o zaman nüfus bakımından Güney Kafkasya’nın en büyük beşinci kenti olan Karabağ’ın Şuşi’sini yağmaladı ve ateşe verdi. Şuşi’nin 35.000 Ermeni nüfusunun çoğu yok edildi ve şehir neredeyse tamamen yerle bir edildi. 7.000 ev, çok sayıda kilise, tarihi ve kültürel öneme sahip anıt yıkıldı veya tağyir edildi. 1920’den sonra uzun bir süre Şuşi harabeleri ziyaretçilere Azerbaycan’ın Karabağ politikasının gerçek hedeflerinin ne olduğunu hatırlatmaktaydı. 

1992’de Şuşi’nin kurtuluşundan sonra hayat yeniden düzene girmeye ve sanatlar kente geri dönmeye başladı. Yeni müzeler açıldı, kültürel hayat canlandı. 

2020 yılında Türk-Azerbaycan saldırılarıyla Şuşi’nin düşmesi sonucunda, Şuşi’deki 5 müze ve heykel parkı, bir dizi özel galeri ve atölyenin faaliyeti son buldu, birçok kültürel değer yok oldu veya kayboldu. Sadece sanat eserleri değil, onlar hakındaki bilgiler de düşmanın eline geçti. 

Artsakh yönetiminin çabaları sayesinde 2022 sonbaharında, kaybolan sanat eserleri hakkındaki bilgilerin bir kısmını kurtarmak mümkün oldu. Buna göre; Şuşi Devlet Güzel Sanatlar Müzesi koleksiyonundan 648, Şuşi Sanat Merkezi koleksiyonundan 66, Şuşi Uluslararası Heykel Parkı koleksiyonundan 51, Samvel Tavadyan Atölye-Galeri koleksiyonundan 168, Davit Avagimyan Atölye-Galeri koleksiyonundan 37, Artak Poghosyan Atölye-Galeri koleksiyonundan 20, Narekatsi Sanat Birliği koleksiyonundan 36 eser kaybolmuş durumdadır.