Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (Artsakh Cumhuriyeti) dış politikasının en önemli önceliklerinden biri, ülkenin bağımsızlığının uluslararası alanda tanınmasıdır. Artsakh Cumhuriyeti halkı 10 Aralık 1991 bağımsızlık referandumu, 10 Aralık 2006 ve 20 Şubat 2017’de anayasa referandumlarıyla olmak üzere, üç kez demokratik normlara dayalı kendi devletini inşa etme ve pekiştirme kararlılığını ifade etti.
Devlet inşası sürecinde kaydedilen başarılar, Artsakh Cumhuriyetinin uluslararası tanınırlığında belirgin olumlu bir değişimin elde edilmesini sağladı.
ABD’nin 11 eyaleti, Avustralya’nın 1 eyaleti ve Bask ülkesi parlamentosu, Artsakh Cumhuriyeti halkının kendi kader tayini hakkını destekleyen kararları kabul etti.
17 Mayıs 2012 tarihli ABD, Rhode Island eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
6 Ağustos 2012 tarihli ABD Massachusetts eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
25 Ekim 2012 tarihli Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaleti Yasama Konseyi’nin kararı,
10 Nisan 2013 tarihli ABD Maine eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
30 Mayıs 2013 tarihli ABD Louisiana eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
8 Mayıs ve 27 Ağustos 2014 tarihli ABD California eyaleti Temsilciler Meclisi ve Senatosunun ortak kararı,
12 Eylül 2014 tarihli Bask Ülkesi Parlamentosu kararı,
3 Mart 2016 tarihli ABD Georgia eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
29 Mart 2016 tarihli ABD Hawaii eyaleti Temsilciler Meclisi kararı,
28 Eylül 2017 tarihli ABD Michigan eyaleti Senatosu kararı,
24 Nisan 2019 tarihli ABD Colorado eyaleti Senatosu kararı,
24 Nisan 2021 ABD Idaho eyaleti Senatosu kararı,
30 Temmuz 2021 ABD New Jersey eyaleti Senatosu kararı.
24 Nisan 2019’da ABD Colorado eyaleti Temsilciler Meclisi, Artsakh Cumhuriyetine desteğini ifade eden ve Ermenistan Cumhuriyeti ile Artsakh Cumhuriyetinin Türkiye ve Azerbaycan tarafından abluka altına alınmasının kabul edilemezliğini vurgulayan bir kararı kabul etti.
Benzeri kararlar şu kentler tarafından da kabul edildi:
23 Nisan 2013: Fresno (ABD, California),
10 Eylül 2013: Los Angeles (ABD, California),
5 Kasım 2013: Highland (ABD, California),
20 Nisan 2016: Honolulu (ABD, Hawaii).
Rusya Fed. Devlet Bşk. Temsilcisi ve AGİT Minsk Grubu Rus Eşbaşkanı elçi Vladimir Kazimirov, DKC liderleri Robert Koçaryan, Arkadi Ghukasyan ve diğerleriyle müzakerelerde.
AGİT Minsk Grubu eşbaşkanları temsilcileri Stepanakert’te DKC Devlet Bşk.Arkadi Ghukasyan ve diğer yetkililerle görüşürken.
AGİT Mink Grubu eşbaşkanları temsilcileri, Stepanakert’te DKC Devlet Bşk. Bako Sahakyan ve diğer yetkililerle görüşürken.
Fotoğrafların kaynağı: Artsakh Cumhuriyeti Başkanlık Ofisi
11 Mart 1999’da Avrupa Parlamentosu, Artsakh Cumhuriyetinin, birlik cumhuriyetleri tarafından benzer deklarasyonların kabul edilmesinden kısa bir süre sonra bağımsızlığını ilân ettiğini belirten bir kararı kabul etti.
3 Kasım 2014’te Navarra ((İspanya’da özerk bölge/il) Parlamentosu Meclis Başkanları Konseyi, Artsakh yetkililerinin ülkenin geleceğinde belirleyici rol oynayabilecek her türlü müzakere formatına taraf olması gerektiğini belirten bir bildiriyi kabul etti.
Artsakh’ın uluslararası tanınması, Artsakh devletinin ve özellikle demokratik kurumlarının daha da gelişmesi ve güçlendirilmesi için ek bir teşvik olarak, Azerbaycan ve Artsakh arasındaki anlaşmazlığın çözümü üzerinde olumlu bir etkiye sahip olacaktır.
Bugün, Artsakh Cumhuriyeti’nin uluslararası tanınmasındaki gecikme, Azerbaycan tarafının sorunu sadece savaş yoluyla çözme hevesini artırmaktadır; 2-5 Nisan 2016’da Azerbaycan tarafından Artsakh Cumhuriyetine karşı sebebiyet verilen geniş ölçekli saldırganlık ve 2020 yılındaki 44 Günlük Savaş bunların kanıtıydı. Artsakh Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının uluslararası toplumca tanınması, yalnızca yeni Azerbaycan saldırıları olasılığını ortadan kaldırmak için etkili kaldıraçlardan biri değil, aynı zamanda kendi topraklarında yaşayan yerli bir halkı yok edilmekten kurtarmanın teminatı olacaktır.
Böylece uluslararası tanınma, barışçıl çözüm sürecinin geri döndürülemezliğini sağlayacak ve SSCB’nin dağılması ve Azerbaycan’ın dayattığı savaş sonucu iki bağımsız egemen devlet olan Artsakh Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin barış içinde bir arada yaşaması için gerekli mekanizmaların ve koşulların geliştirilmesine odaklanılmasını sağlayacaktır.
Artsakh Cumhuriyeti’nin aşağıdaki ülkelerde daimi temsilcilikleri bulunmaktadır:
Ermenistann Cumhuriyeti
Rusya Federasyonu
Amerika Birleşik Devletleri
Kanada
Fransa
Almanya Federal Cumhuriyeti
Avustralya
Yakın Doğu ülkeleri
Uluslararası işbirliği
Artsakh Cumhuriyeti; siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda işbirliğinin geliştirilmesini amaçlayan uluslararası süreçlere entegrasyonuna büyük önem vermektedir.
Artsakh Cumhuriyeti, Artakh ve çeşitli yabancı ülkeler toplulukları arasında desantralize işbirliği kurmak ve geliştirmek yönünde çaba göstermektedir. Bu tür bağlar sadece halklar arasındaki dostane ilişkilerin güçlenmesine katkıda bulunmaz, aynı zamanda kültür, eğitim, spor, ticaret ve yerel yönetim alanlarında çeşitli programların uygulanmasına da olanak sağlar.
Artsakh ile ABD, Fransa, Bask Ülkesi (İspanya), Brezilya ve Lübnan kentleri ve yerel toplulukları arasında dostane ilişkiler kurulmuştur.
22 Mayıs 1998’de Villiorban (Fransa) – Stepanaker kentleri arasında,
26 Ekim 2005’te Montabello (ABD, California) – Stepanakert kentleri arasında,
9 Mayıs 2012 Los Angeles (ABD, California) – Şuşi kentleri arasında,
11 Haziran 2013’te Le Pen-Mirabeau (Fransa) – Martuni kentleri arasında,
26 Kasım 2013’te Highland (ABD, California) – Berdzor kentleri arasında,
21 Şubat 2014’te Vienne (Fransa) – Hadrut kentleri arasında,
22 Nisan 2014’te Pico Rivera (ABD, California) - Karvadjar kentleri arasında,
13 Eylül 2014’te Donostia/San Sebastian (Bask Ülkesi) – Stepanakert kentleri arasında,
5 Ekim 2014’te Bourg-le-Valance (Fransa) – Şuşi kentleri arasında,
28 Ekim 2014’te Burbank (ABD, California) – Hadrut kentleri arasında,
19 Kasım 2014 Bouc-Bel-Air (Fransa) – Askeran kentleri arasında,
17 Mayıs 2015’te Valance (Fransa) – Stepanakert kentleri arasında,
18 Mayıs 2015’te Villeurbanne (Fransa) – Şuşi kentleri arasında,
20 Mayıs 2015’te Sarcelles (Fransa) – Martakert kentleri arasında,
3 Şubat 2016’da Franco da Rocha (Brezilya) – Stepanakert kentleri arasında,
25 Eylül 2017’de Décine-Charpieu (Fransa) – Djardar kentleri arasında,
20 Kasım 2017’de Alfortville (Fransa) – Berdzor kentleri arasında,
3 Nisan 2017’de Bourd-de-Pége (Fransa) – Martuni kentleri arasında,
17 Mayıs 2018’de Burj Hammoud (Lünan) – Martakert kentleri arasında,
18 Mayıs 2018’de Anjar (Lübnan) – Kovsakan kentleri arasında,
21 Ekim 2018’de Saint-Étienne (Fransa) – Şuşi kentleri arasında,
22 Ekim 2018’de Arnouville (Fransa) – Shekher kentleri arasında,
23 Temmuz 2019’da Rhodes (Avustralya) – Stepanakert kentleri arasında,
20 Eylül 2019’da Isère ili (Fransa) – Hadrut ili arasında
17 Mayıs 2015’te Başkan Bako Sahakyan ve beraberindeki Artsakh Cumhuriyeti Heyetinin Fransa’ya yaptığı ziyaret çerçevesinde Fransa’nın Drôme (Rhône-Alpler ili) Departmanı ile Artsakh arasında bir işbirliği beyannamesi imzalandı.
Özellikle parlamentolar arası bağların kuurulmasına da özel önem verilmektedir.
26 Şabat 2013’te Litvanya Cumhuriyeti Parlamentosunda (Seimas) Dağlık Karabağ ile Dostluk Grubu kuruldu. 5 Temmuz 2017’de parlamento dostluk grubu genişletildi ve Litvanya parlamentosu üyeleri, politikacılar ve toplumun tanınmış isimlerinin katıldığı Litvanya-Artsakh Dostluk Grubuna dönüştürüldü.
19 Mart 2013’te Fransa’da içinde politikacılar, parlamenterler, Fransa Senatosu üyelerinin yer aldığı Artsakh’la Dostluk Grubu kuruldu.
15 Ekim 2014’te Avrupa Parlamentosunda Artsakh Cumhuriyeti Millet Meclisi Bşk. Aşot Gülyan’ın da katıldığı Artsakh Cumhuriyetinin bağımsızlığının 23. Yıldönümüne yönelik tören etkinliğinde Artsakh’la Dostluk Grubunun kurulması sürecine start verildiği duyuruldu.
18 Ekim 2017’de Belçika Flaman Parlamentosunda, Artsakh - Belçikalı Flaman parlamenterler Dostluk Grubu kurulduğuna ilişkin duyuruda bulunuldu. Artsakh Cumhuriyeti Bşk. Bako Sahakyan, dostluk grubunun kuruluş töreninde hazır bulundu.
20 Ekim 2017’de Brüksel (Belçika) Valon Parlamentosunda, Artsakh ile Belçika’nın Frankofon parlamenterler, toplum ve bilim adamları arasında bir Dostluk Çevresi oluşturulacağı açıklandı. Artsakh Cumhuriyeti Bşk. Bako Sahakyan, Dostluk Çevresi kurma töreninde hazır bulundu.
19 Mart 2019’da Kanada Avam Kamarası’nda, başkanlığına Kamara üyesi Rachael Harder’in seçildiği "Artsakh Halkının Parlamento Dostları" grubu kuruldu. Bu girişime yanıt olarak, 27 Mart’ta Artsakh Cumhuriyeti Millet Meclisi’nde tüm gruplardan temsilcilerin yer aldığı "Artsakh - Kanada" Dostluk Grubu kuruldu.
1 Ağustos 2019’da Artsakh Cumhuriyeti Heyetinin, Avustralya’ya yaptığı ziyarette Avustralya’da Artsakh ile bir Dostluk Çevresi oluşturulacağı duyuruldu. Federal Parlamento üyeleri, senatörler, bakanlar yanısıra Yeni Güney Galler eyaleti başkanı, eyelet parlamentosu üst ve alt kanatlarının başkanları, bilim adamları, ruhani sınıf temsilcileri ve kültür dünyasından isimler Dostluk Çevresine katıldılar. Halihazırda 57 kişi bu çevrenin üyesidir.
Artsakh Cumhuriyeti Millet Meclisinde aşağıdaki dostluk grupları kurulmuş olup faaliyet göstermektedir:
«Artsakh Cumhuriyeti – Avrupa Parlamentosu» Dostluk Grubu,
«Artsakh Cumhuriyeti – Belçika Krallığı Flaman Parlamentosu» Dostluk Grubu,
