Ermenistan Cumhuriyet’ine Karşı Askeri Harekatlar
Gerçi anlaşmazlığın odağında olan Dağlık Karabağ`dı, oradaki yerel Ermeni nüfus ise kendi toprağında barış içinde yaşama hakkı doğrultusunda mücadele veriyor, ama buna karşın Azerbaycan Ermenileri katletemek, ya da Karabağ`dan atmak için var gücüyle çalışıyordu, ancak Azeri saldırganlığı sadece Karabağla sınırlı kalmadı. Sumgayit, Bakü, Kirovabad ve diğer yerlerdeki Ermeni katliamlarının hemen sonrasında, Azeri milliyetçiler Ermenistan Cumhuriyetinin Azerbaycan sınırındaki Ermeni köylerine saldırmaya başladılar. Ocak 1990`da bu unsurlar Ermenistan ile Nakhicevan arasındaki tepelerden Ermenistanın Ararat bölgesindeki köylere ateş açmaya başladılar. Ararat şarap fabrikası, tavuk çiftliği, köylerdeki çok sayıda ev hasar gördü, hatta can kayıpları da oldu. Bu Ermenilerin Yerevan merkezinde, Karabağ Ermenilerinin haklarını korumak için henüz mitingler düzenledikleri dönemdi. Saldırı haberleri miting alanına ulaşınca, Yerevan merkezindeki meydandan gönüllüler derhal Ararat`a hareket ettiler. Ararat savunucusu göüllülerin elinde sadece el yapımı tüfekler vardı, ama buna rağmen onlar üç gün zarfında Ararat`a hakim bu tepelerde kontrolü sağlamayı başardılar.
Vartenis ve Çambarak ilçelerinin Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki Ermeni köylerinin ateş altına alınıp, top atışına tutulması 1991 yılında başladı. 1992 yılının yaz ayında 4 bin 500 nüfuslu Artzvaşen boşaltılmış ve burada 14 kişi de öldürülmüştü. Azerbaycan sınıraları içinde bulunan, ancak Ermenistan`a ait olan Artzvaşen köyünün düşmesi üzerine, Azeriler sınır boyunca saldırıya geçtiler. Bu saldırılar 1993`te tekrarlandı. Saldırılara Kamo, Martuni ve Sevan bölgeleri hedef oldular. Bu ve diğer bölgelerde tarlada çalışan köylülere, Ermenistan sınırları içinde hareket eden, ancak Azerbaycan`dan izlenebilen araçlara ateş açılması, sığır hırsızlamak maksadıyla sınırların sürekli ihlal edilmesi, olağan hal aldı. Bugün de Tavuş ve Geğarkunik`in sınır köylerinde köylüler kendi topraklarını işlemekte, hayvanlarını otlatmakta zorlanmaktadırlar, zira Azeriler sınırın bu tarafında kimi görecek olsalar, ateş açıyorlar.
O dönem sınır hattında yapılan saldırılar ve bunları önlemeye yönelik operasyonlarda şimdiye kadar 300 aşkın Ermeni öldürülmüştür.
