Gülistan Kalesi

1991-1994 Artsakh`ın kurtuluş savaşından beri işgal edilmiştir.

Gülistan Ermeni tarihinde adından en çok bahsedilen kaledir, özellikle de 1813 yılındaki Rusya ile İran arasında imzalanan ve Karabağı Rusya`ya bağlayan anlaşma sonrasında.

Gülistan Kalesinin genel görünüşü	Gülistan Kalesi burçlarından biri

Kale Şahumyan bölgesinde (Artsakh`ın tarahi Khaçen kazası idari sınırlarında) bulunmaktadır ve bu bölge 1991`de bağımsızlık ilan ederek, DKÖB ile birlikte Azerbaycandan ayrılmış, Dağlık Karabağ Cumhuriyetini oluşturmuştur. Şimdi Şahumyan Azerbaycanın hakimiyetindedir.

Gülistan Kalesine dair ilk kayıtlar 10. asra ait olup, 11. asırda prenslik merkezi olduğu da kaynaklarda belirtilmektedir. 12. yüzyılda kale baştan başa yenilenip, iç kale ile tahkim edilmiş, böylece Moğol istilasından kurtulmayı başarmış, ancak 16. asırda İranlılar tarafından tahrip edilse de, Prens Beglar kaleyi 17. yüzyılda yeniden inşa etmiştir.

Gülistan köyünün 3 km. güneyindedir ( Gülistan Azerbaycanlılarca tahrip edilmiş bulunmaktadır, bak. “Tarih” bölümünün “1991-94 savaşının sonuçları” kısmı), köy ise ilçe merkezine 10 km. uzaklıkta, İnca Çayının sol kıyısındadır.

Gülistan aynı adı taşıyan melikliğin Melikleri olan Melik-Beglaryanların idari merkezi ve kalesi olmuştur. Bu hanedanın fertleri 20. yüzyılın ortalarına kadar Gülistan köyünde  ikamet etmekteydiler.

Köy ve kale bugün, turist ve araştırmacılara, maalesef, kapalıdır, fotograflar ise Karabağ Savunma Ordusunun izni ve koruması altında iletişim hattı boyunca uzanan siperlerden çekilmiştir. 

Kale içideki bazı semtlerin harabeleri