Artsakh Kaleleri

Kale, hisar ve tahkim edilmiş yapılar Artsakh Ermenilerinin yaşamında da’ma önemli bir yer tutmuşlardır. Yüksek dağlar, derin vadiler ve sık ormanlar Karabağı zaten doğal bir kale yapmıştı. Bu doğadan müstahkem savunma hatlarına tahkim edilmiş birkaç yapı ilave etmek suretiyle, Ermenistanın diğer eyaletleri yabancı istilacıların boyunduruğu altında inlerken, Artsakh`ta tarihin belirli bir dönemi için uzun süreli bağımsızlık ve egemenliği sağlamak mümkün olabiliyordu. Hatta Artsakh herhangi bir imparatorluğa dahi bağlanmış olsa, ülke yarı bağımsız konumunu korumakta, kendi kralları, prens ve melikleri tarafından idare edilmekteydi. Bu hükümdarlar]lkeler’nde kaleler inşa etmiş, kendi ikametgahlarının yanısıra, şehirleri de tahkim etmişlerdir. Karabağdan bahsederken, onun tarihini, savaşlarını, hükümdar ve kalelerini es geçemeyiz. Eğer insanlar bir ülkede binlerce yıl varlıklarını sürdürmüşlerse, orada bıraktıkları yapı izlerinin de en az binlerce yıllık tarihi vardır. Artsakh`ta asırlar boyu müstahkem savunma amaçlı inşaatlar yapılmıştır ve bunların birçoğu hala ayaktadır. Birçoğunun görünüşü muhteşem, birçoğu da yarı yıkık haldedir, hatta bazılarının bulundukları yer dahi tespit edilememektedir. Ama hepsi de erişimi son derece zor yerlerde yapılmıştır. Çoğu kez yerel halk bize kayalıkları gösterirken, bunları kale, diye tifade etmekteler. Oralarda mutlaka kaleler olmuştur, bunlara ait bilgiler nesilden nesle de aktarılmıştır, ancak kale surlarının taşlarını kayalıklardan ayıt edebilmek için belirli tecrübe ve inceden inceye dikkatle süzmek gerekir. Bununla beraber üzerlerine kalelerin inşa edildikleri tepeler öylesine ihtişamlı, öylesine çekici ve öylesine görkemli ki, her biri ayrı ayrı araştırma konusu olabilecek düzeydedir. Biz burada sadece Artsakh`ın birkaç kalesini dikkatinize sunarak, ülke tarihinin bu kalelerle olan doğal ilişkisini ve Artsakh halkının özgürlük ve bağımsızlığa olan tutkusunu size aktarmak için konuya sadece bir giriş yapmaktayız.