Gerçek Artsakh

Kazançetsots Amenaprkiç Kilisesi

2020 yılından itibaren işgal altındadır. Savaş sırasında kasten bombalanmıştır, savaş sonrasındaki dış görünüşü

*Roket atışları sonrasında. Fotograf: Davit Ghahramanyan`ın*

*Kilisenin 2020 yılınadaki Azeri saldırısına kadarki görünüşü. 19 Temmuz 1998`de, Hz.İsa`nın Aydınlanması bayram ertesi.*

19. asırda Karabağ Rus imparatorluğu tarafından işgal edilince, Kazançetsots Kilisesi önemini Katolikosluk merkezi olarak yitirmiş, bir süre sonra Katolikosluk Ermeni kültür merkezlerinden olan Şuşi`ye nakledilmiştir. 16-19. asırlarda Artsakh`ta kubbali 9 kilise inşa edilmiştir, bunlardan 5`i Şuşi`de. Artsakh Ermeni mimarisinin değerli yapıtlarından olan Kazançetsots Amenaprkiç Kilisesinin yapımı 1868`de başlamış ve 1878`de tamamlanmıştır. Artsakh`ın Azerbaycana ilhakı ve şehre düzenlene Azeri saldırıları sırasında sadece iki kilise ayakta kalmıştı, bunlardan biri Kazançetsots, diğeri halk arasında “Yeşil Jam” diye bilinen Vaftizci Yahya Kilisesiydi, her ikisi de 1930`lu yıllarda kapatılmıştı. 1988`de Azeriler Ermenileri şehirden atıp da şehrin 1920 yılında tahribi ve orada düzenlenen kitlesel Ermeni katliamlarından Ermenilerden arta kalan ne varsa, 70 yıllık hakimiyetleri döneminde imha etmeye koyuldular. Çan kulesinin iki melek heykelini indirip, paramparça ettikten sonra, kiliseyi silah deposu yaptılar(Bak.https://realkarabakh.com/tr/1992/ ). 1998`de şehrin kurtuluşu sonrasında restore edilmiş, eski görkemine kavuşarak, Artsakh Themasının merkezi ve Ana Katedrali olmuştu.

*Şuşi Kazançetsots Surb Amenaprkiç Kilisesinin içi. En büyük Ermeni kiliselerindendir,uzunluğu 35 m., genişliği 23 m.,yüksekliği yine 35 metredir.*

*Bombardıman sonrasında. Fotograf: Davit Ghahramanyan`ın.*

Üç katlı çan kulesi 19. asrın sonlarında, burada geniş çaplı tasarımlar gerçekleştirmiş olan hayırsever A. Khanamiryan tarafından yaptırılmıştır.Kulenin dört köşesindeki melek heykellerini Azeriler yerinden sökmüş ve imha etmiştir.

*Kazançetsots Kilisesinde bir vaftiz töreni*

Başpiskopos Pargev Karabağ hareketine katkı sağlayan bir dini liderdir. 1989-2020 yıllarında Artsakh Themasınının da lideriydi. 1988`de o piskopos takdis edilmiş, 1999`da başpiskoposluğa yükselmiştir. Son 70 yılda Gandzasar Surb Hovhannes Mkrtiç Kilisesinde Kutsal ekmeği inanlara ilk sunan kendisi olmuştur. Başpiskopos Pargev hemen hemen tüm çatışmalara, öz savunmda olsun, ya da kurtuluş mücadelesindeki, fiilen katılmıştır. Kendisi Şuşinin kurtarılışana bizzat katılmış, Surb Prkiç Kazançetsots Kilisesinin resorasyon çalışmalarını yönetmiş ve “Artsakh” dergisinin genel yayın yönetmeni olmuştur. O dini eğitimini Erministanda almış, Rusyada geliştirmiş olup, bir dizi ilahiyet içerikli ilmi eserler kaleme almış bulunmaktadır.

Başpiskopos Pargev Martirosoan, Artsakh Theması sabık lideri